Kreatin, hakkında çok fazla araştırma yapılan ve fitness dünyasının en bilinen, işe yarayan supplementi olduğundan hakkında ki söylemler ve iddialar da bir o kadar fazladır.
Bu iddialar genellikle.
Böbrekleri yorması.
Saç dökmesi.
Ödem tutması gibi iddialar oluyor.
Bugün saç dökmesi veya genetiğinde varsa saç dökmeyi hızlandırır, iddiasını konuşacağız.
Kreatin saç döker iddiası neden ve nasıl ortaya çıktı?
2009 yılında rugby oyuncuları ile yapılan bir araştırma sonucunda, 14 günlük kreatin yüklemesi ardından DHT seviyesi, başlangıç DHT seviyesinden yüzde 40 daha yüksek ölçüldü.
Bu araştırmanın bazı eksikleri de vardı, toplam testosteron seviyesinde bir artış gözlemlenmemişti ve başlangıçta serbest testosteron seviyesi ölçülmemişti.
DHT nedir?
Testosteron hormonunun etkin hale gelebilmesi ve dokular üstünde androjenik etki gösterebilmesi için 5 alfa redüktaz isimli enzimle DHT hormonuna dönüşmesi şarttır. Bu dönüşme olmadan testosteron birçok doku ve organda etkili olamaz. Vücuttaki testosteron seviyesinin artması demek, vücudumuzda DHT'nin artması demektir.
DHT hormonu, saç foliküllerinin derideki reseptörlerine bağlandığında, saç büyüme döngüsünü etkileyen bir dizi olayı tetikler. DHT'nin bu etkisi sonucunda saç folikülleri küçülür, saçlar incelir ve zayıflar. Kısaca DHT saç dökülmesinin ana sebeplerindendir.
DHT'yi arttıran faktörler nelerdir?
Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, yeterli uyku, stresin yönetimi, aşırı alkol ve sigara kullanımı, güneş ışığının yeterli alınması, doğal takviyeler (çinko, magnezyum vb.),yeterli protein alımı, doğru yağ tüketimi (özellikle OmeGA-3),ideal yağ oranı vs. vs.
Kreatin DHT seviyelerini arttırır mı?
Kreatin'in DHT seviyelerini arttırdığını gösteren 1 çalışmayı gördüğümüz zaman, daha fazla araştırmayı inceleyip bu konuda net bir sonuç çıkartmak istiyoruz.
Pubmedde elle tutulur düzgün araştırmalardan inceleme yaptığımız zaman aldığımız sonuçlar şu şekilde oluyor:
3 X 2 faktöriyel anova, kan bikarbonat ve kan monosit ve lenfosit sayımlarındaki küçük değişiklikler dışında, HMB veya hmbcr(cr = kreatin)'nin ölçülen parametrelerin(Total testosteron, dht) hiçbiri üzerinde etkisi olmadığını ortaya çıkardı. Pmıd: 12945829
Dinlenme testosteron konsantrasyonları Creatin'de yükseldi, ancak başka hiçbir önemli endokrin değişiklikler kaydedilmedi. Pmıd: 17136944
Kısa süreli kreatin takviyesinin, büyüme hormonu, testosteron ve kortizolün tek bir ağır direnç antrenmanına verdiği tepkileri değiştirmediği sonucuna varıldı. Pmıd: 11252073
Toplam testosteron (TT) ve serbest androjen indeksi (TT/SHBG) creatin mono grubu ve plasebo grubunda azalarak 3. haftada en düşük seviyeye ulaştı. Pmıd: 14685870
Sporcularda egzersiz sonrası venöz kan serum hormon düzeylerinde büyüme hormonu dışında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmedi. Pmıd: 25804393
Kreatin hakkında 5 10 adet DHT seviyesi ile ilgilenen araştırma bulduğumuz zaman sadece 1 tanesi ve birkaç eksikliğin olduğu araştırma DHT'yi arttırdığını söylüyor.
Bu da literatürde ki kanıt ağırlığına baktığımız zaman kreatin'in DHT hormonunu arttırmakta etkisiz olduğunu söylemektedir.
Kuzenim kullandı onun saçını dökmüş??
DHT seviyelerini arttırmak için Kreatin'in doğrudan bir etkiye sahip olmadığını biraz önce literatür taraması yaparak öğrendik. Dolaylı yoldan yapabileceği etkileri tartışacak olursak;
Creatine yaptığımız antrenmanların daha sert olmasına neden olup, testosteron seviyemizin artmasına ve DHT'yi arttırıp saç dökülmesine neden olabilir?
veya
Çoğunlukla karşılaşılan sonuç olan, plasebo etkisi yüzünden saç dökülebilir. Eğer ki kreatin kullanmadan önce bunun saçınızı dökeceğine inanırsanız ve bu bilinç ile kreatin kullanmaya başlarsanız, kreatin çok yüksek ihtimalle saçınızı dökecektir. Kreatin kullanan 3 kişiden 1i, sürekli elini saçına atıp kendisini strese soktuğundan ve kendisini buna inandırdığı plasebo etkisinden dolayı saçlarını dökebiliyor.
Kreatin saç döker mi? Sonuç:
Bu konuda salonda ki hocanız veya bir abiniz farklı düşünüyor olabilir. Bilim kimin ne düşündüğüne bakmaz. Bilime göre kreatin DHT seviyelerini doğrudan arttırmaz ve saç dökülmesine neden olmaz. Aşağıda da görüldüğü üzere bilimsel kanıt piramidinin en alt seviyesi uzman görüşüdür. Bizim faydalandığımız kaynaklar ise en üstteki iki basamaktır.
Bu iddialar genellikle.
Böbrekleri yorması.
Saç dökmesi.
Ödem tutması gibi iddialar oluyor.
Bugün saç dökmesi veya genetiğinde varsa saç dökmeyi hızlandırır, iddiasını konuşacağız.
Kreatin saç döker iddiası neden ve nasıl ortaya çıktı?
2009 yılında rugby oyuncuları ile yapılan bir araştırma sonucunda, 14 günlük kreatin yüklemesi ardından DHT seviyesi, başlangıç DHT seviyesinden yüzde 40 daha yüksek ölçüldü.
Bu araştırmanın bazı eksikleri de vardı, toplam testosteron seviyesinde bir artış gözlemlenmemişti ve başlangıçta serbest testosteron seviyesi ölçülmemişti.
- Pmıd: 19741313
DHT nedir?
Testosteron hormonunun etkin hale gelebilmesi ve dokular üstünde androjenik etki gösterebilmesi için 5 alfa redüktaz isimli enzimle DHT hormonuna dönüşmesi şarttır. Bu dönüşme olmadan testosteron birçok doku ve organda etkili olamaz. Vücuttaki testosteron seviyesinin artması demek, vücudumuzda DHT'nin artması demektir.
DHT hormonu, saç foliküllerinin derideki reseptörlerine bağlandığında, saç büyüme döngüsünü etkileyen bir dizi olayı tetikler. DHT'nin bu etkisi sonucunda saç folikülleri küçülür, saçlar incelir ve zayıflar. Kısaca DHT saç dökülmesinin ana sebeplerindendir.
DHT'yi arttıran faktörler nelerdir?
Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, yeterli uyku, stresin yönetimi, aşırı alkol ve sigara kullanımı, güneş ışığının yeterli alınması, doğal takviyeler (çinko, magnezyum vb.),yeterli protein alımı, doğru yağ tüketimi (özellikle OmeGA-3),ideal yağ oranı vs. vs.
Kreatin DHT seviyelerini arttırır mı?
Kreatin'in DHT seviyelerini arttırdığını gösteren 1 çalışmayı gördüğümüz zaman, daha fazla araştırmayı inceleyip bu konuda net bir sonuç çıkartmak istiyoruz.
Pubmedde elle tutulur düzgün araştırmalardan inceleme yaptığımız zaman aldığımız sonuçlar şu şekilde oluyor:
3 X 2 faktöriyel anova, kan bikarbonat ve kan monosit ve lenfosit sayımlarındaki küçük değişiklikler dışında, HMB veya hmbcr(cr = kreatin)'nin ölçülen parametrelerin(Total testosteron, dht) hiçbiri üzerinde etkisi olmadığını ortaya çıkardı. Pmıd: 12945829
Dinlenme testosteron konsantrasyonları Creatin'de yükseldi, ancak başka hiçbir önemli endokrin değişiklikler kaydedilmedi. Pmıd: 17136944
Kısa süreli kreatin takviyesinin, büyüme hormonu, testosteron ve kortizolün tek bir ağır direnç antrenmanına verdiği tepkileri değiştirmediği sonucuna varıldı. Pmıd: 11252073
Toplam testosteron (TT) ve serbest androjen indeksi (TT/SHBG) creatin mono grubu ve plasebo grubunda azalarak 3. haftada en düşük seviyeye ulaştı. Pmıd: 14685870
Sporcularda egzersiz sonrası venöz kan serum hormon düzeylerinde büyüme hormonu dışında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmedi. Pmıd: 25804393
Kreatin hakkında 5 10 adet DHT seviyesi ile ilgilenen araştırma bulduğumuz zaman sadece 1 tanesi ve birkaç eksikliğin olduğu araştırma DHT'yi arttırdığını söylüyor.
Bu da literatürde ki kanıt ağırlığına baktığımız zaman kreatin'in DHT hormonunu arttırmakta etkisiz olduğunu söylemektedir.
Kuzenim kullandı onun saçını dökmüş??
DHT seviyelerini arttırmak için Kreatin'in doğrudan bir etkiye sahip olmadığını biraz önce literatür taraması yaparak öğrendik. Dolaylı yoldan yapabileceği etkileri tartışacak olursak;
Creatine yaptığımız antrenmanların daha sert olmasına neden olup, testosteron seviyemizin artmasına ve DHT'yi arttırıp saç dökülmesine neden olabilir?
veya
Çoğunlukla karşılaşılan sonuç olan, plasebo etkisi yüzünden saç dökülebilir. Eğer ki kreatin kullanmadan önce bunun saçınızı dökeceğine inanırsanız ve bu bilinç ile kreatin kullanmaya başlarsanız, kreatin çok yüksek ihtimalle saçınızı dökecektir. Kreatin kullanan 3 kişiden 1i, sürekli elini saçına atıp kendisini strese soktuğundan ve kendisini buna inandırdığı plasebo etkisinden dolayı saçlarını dökebiliyor.
Kreatin saç döker mi? Sonuç:
Bu konuda salonda ki hocanız veya bir abiniz farklı düşünüyor olabilir. Bilim kimin ne düşündüğüne bakmaz. Bilime göre kreatin DHT seviyelerini doğrudan arttırmaz ve saç dökülmesine neden olmaz. Aşağıda da görüldüğü üzere bilimsel kanıt piramidinin en alt seviyesi uzman görüşüdür. Bizim faydalandığımız kaynaklar ise en üstteki iki basamaktır.
